Business model canvas là gì? 9 yếu tố trụ cột tạo nên BMC

Business model canvas là gì? Chắc hẳn đây là thắc mắc của nhiều doanh nghiệp trong quá trình xây dựng chiến lược kinh doanh toàn diện. Bài viết sau đây Tanca sẽ giúp bạn trả lời những câu hỏi xoay quanh ứng dụng của mô hình kinh doanh canvas.

Định nghĩa mô hình kinh doanh canvas là gì?

1. Business Model Canvas là gì?

Business Model canvas là công cụ giúp thể hiện trực quan của mô hình kinh doanh, làm nổi bật lên tất cả các yếu tố chiến lược quan trọng. Nói cách khác, đây là tổng quan chung, tổng thể và thể hiện một cách đầy đủ về hoạt động, khách hàng, dòng doanh thu bằng cách minh hoạ trực quan nhất.

Định nghĩa mô hình kinh doanh canvas xuất hiện đầu tiên vào năm 2008 do Alexander Osterwalder - một doanh nhân và nhà tư vấn người Thụy Sĩ, tạo ra. Ngày nay, mô hình Business model canvas đã được sử dụng trên khắp thế giới bởi những lợi ích nhất định mà nó mang lại cho doanh nghiệp.

Tổng quan về mô hình Business model canvas

2. 9 Yếu tố trụ cột trong mô hình kinh doanh Canvas

9 yếu tố trong mô hình kinh doanh Canvas cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về ý tưởng và mục tiêu kinh doanh của mình. Những câu hỏi mà chúng tôi cung cấp dưới đây sẽ giúp bạn động não, so sánh được những ý tưởng cho chiến lược tiếp theo hay những biến thể cho dự án cũ:

2.1. Đối tác chính

Đây là yếu tố mô tả các đối tác, tổ chức hoặc nhà cung cấp giúp doanh nghiệp duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh của mình. Các đối tác lớn bao gồm đối tác chiến lược giữa các công ty không cạnh tranh, đối tác giữa các công ty cạnh tranh,...

Hãy trả lời 2 câu hỏi:

• Ai là đối tác/nhà phân phối chính của doanh nghiệp bạn?
• Những động lực cho mối quan hệ đối tác này là gì?

2.2. Hoạt động chính

Đây là yếu tố mô tả các hoạt động mà công ty phải thực hiện để duy trì sự phát triển, sản xuất và dịch vụ cho cơ sở khách hàng của mình.

• Những công việc chính nào sẽ tạo ra giá trị lợi nhuận cho công ty?
• Hoạt động nào là mấu chốt trong các kênh phân phối, dòng doanh thu, sự kết nối người mua?

Hoạt động chính của doanh nghiệp 

2.3. Nguồn lực chính

Nguồn lực chính là nguồn tài nguyên chiến lược quan trọng của công ty. Để tạo ra giá trị trên, bạn phải có các nguồn lực chính để duy trì hoạt động kinh doanh của mình. Đó có thể là trí lực, vật lực, nhân lực và tài lực.

• Công ty của bạn có những nguồn tiềm lực trọng yếu nào mang lại giá trị?
• Tài nguyên nào là quan trọng nhất trong các kênh cung cấp, dòng doanh thu, sự kết nối người mua hàng với doanh nghiệp?

2.4. Giá trị doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng

Giá trị mà một doanh nghiệp cung cấp phải dựa trên nhu cầu và vấn đề của khách hàng. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp cần phải bán những sản phẩm mà khách hàng muốn.

• Thành quả cốt lõi nhất mà bạn cung cấp cho khách hàng là gì?
• Những nhu cầu của khách hàng nào mà bạn đang đáp ứng?

2.5. Các mối quan hệ với khách hàng

Doanh nghiệp cần xác định các mối quan hệ mà họ muốn xây dựng cùng khách hàng. Đồng thời, các công ty cần xây dựng và duy trì mối quan hệ này với khách hàng của mình.

• Mối quan hệ nào mà nhóm khách hàng chính chờ bạn thiết lập?
• Làm thế nào để tích hợp điều này vào doanh nghiệp của bạn?

Sự kết nối người mua hàng thường không giống nhau, cụ thể như sau:

• Tự phục vụ: Mối quan hệ này được tạo ra dưới hình thức tương tác gián tiếp giữa doanh nghiệp và khách hàng. Doanh nghiệp mang đến cho khách hàng công cụ tự phục vụ gián tiếp hiệu quả và đơn giản.
• Trợ giúp và hỗ trợ cá nhân: Cung cấp hỗ trợ dưới hình thức tương tác giữa nhân viên và người mua. Sự hỗ trợ và hỗ trợ đó sẽ được cung cấp trong hoặc sau quá trình bán hàng.
• Hỗ trợ cá nhân chuyên nghiệp: Sự trợ giúp và hỗ trợ cá nhân tận tình và tận tình nhất từ ​​một đại diện bán hàng được chỉ định, để giải quyết tất cả các nhu cầu và thắc mắc của nhóm người mua hàng đáng chú ý.
• Dịch vụ tự động: Một hệ thống tương tự như tự phục vụ nhưng được cá nhân hóa hơn vì nó cung cấp khả năng xác định khách hàng và sở thích của họ. Ví dụ: Amazon.com đề xuất sách dựa trên những lần mua sách trước đây.
• Cộng đồng: Tạo một cộng đồng cho phép tương tác cá nhân giữa những người mua và công ty khác nhau. 
• Đồng sáng tạo: Kết nối cá nhân thông qua đầu vào trực tiếp của khách hàng với kết quả cuối cùng là sản phẩm/dịch vụ thương mại.

2.6. Kênh truyền thông

Đây là cách sản phẩm và dịch vụ được đưa tay đến khách hàng, được nhiều khách hàng biết đến hơn. Các kênh truyền thông phổ biến mà công ty có thể sử dụng là kênh bán hàng gián tiếp (đại lý, cửa hàng đối tác,...), kênh bán hàng trực tiếp (đội bán hàng trực tiếp, cửa hàng trực tuyến, điểm bán hàng trực tiếp,...)

• Khách hàng của bạn đang có mong muốn tiếp cận những kênh nào?
• Những kênh nào hoạt động tốt nhất? Làm thế nào để chúng phù hợp với thói quen của doanh nghiệp và người mua?

Kênh truyền thông kết nối người dùng với doanh nghiệp

2.7. Phân khúc khách hàng

Đây là một trong những yếu tố giúp công ty xác định được khách hàng tiềm năng. 

• Bạn muốn tạo giá trị gia cho những phân khúc khách hàng nào?
• Người mua chính của doanh nghiệp bạn là ai?

Các loại khách hàng tiềm năng khác nhau, bao gồm:

• Thị trường đại chúng: Chưa có phân khúc rõ ràng.
• Thị trường ngách: Khách hàng tiềm năng xác định dựa trên nhu cầu và đặc điểm cụ thể của khách hàng.
• Đa dạng hoá: Các công ty phục vụ nhiều phân khúc khách hàng với các nhu cầu và đặc điểm khác nhau.
• Thị trường hỗn hợp: Tiềm năng phụ thuộc lẫn nhau. Ví dụ, các công ty thẻ tín dụng cung cấp dịch vụ cho chủ thẻ và giúp các chủ thẻ chấp nhận thẻ tín dụng của họ.

>>> Đọc thêm: Phân khúc thị trường là gì? Cách xác định đúng phân khúc khách hàng

2.8. Cấu trúc chi phí

Yếu tố này mô tả chi phí của một công ty để duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh của mình.

• Chi phí nào nhiều nhất trong bán hàng của bạn?
• Nguồn lực / hoạt động chính nào tiêu tốn nhiều nhất?

Phân tích cấu trúc chi tiêu bao gồm:

Tập trung vào chi phí: Tập trung vào việc giảm các chi phí không cần thiết. Ví dụ về một hãng hàng không giá rẻ.

Định hướng giá trị: Tập trung ít hơn vào chi phí và nhiều hơn vào việc tạo ra giá trị cho sản phẩm, dịch vụ.

2.9. Dòng doanh thu

Yếu tố này mô tả nguồn lợi nhuận mà một công ty nhận được từ khách hàng của mình.

• Giá trị kinh doanh nào mà khách hàng sẵn sàng chi trả?
• Làm những gì để khách hàng chấp nhận trả tiền?
• Mỗi dòng doanh thu đóng góp bao nhiêu vào tổng doanh thu?

Dòng doanh thu của công ty từ nguồn nào?

Dưới đây là một số cách để tạo nguồn thu nhập:

• Bán tài sản: Bán quyền sở hữu một sản phẩm vật chất.
• Phí sử dụng: Doanh thu từ lần sử dụng đầu tiên của một dịch vụ cụ thể.
• Phí đăng ký: Thu nhập ban đầu từ việc bán quyền truy cập vào các dịch vụ đang diễn ra.
• Cho vay/cho thuê: Cấp quyền sử dụng tài sản trong một khoảng thời gian xác định. 
• Cấp phép: Doanh thu từ việc sử dụng tài sản trí tuệ được bảo hộ.
• Phí môi giới: Thu nhập từ dịch vụ môi giới giữa hai bên. 
• Truyền thông Tiếp thị: Doanh thu từ chi tiêu quảng cáo sản phẩm.

3. Tại sao doanh nghiệp nên chọn sử dụng Business Model Canvas

Tư duy trực quan: Mô hình kinh doanh Canvas cung cấp một cái nhìn trực quan, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đánh giá và ra quyết định. Phân loại các yếu tố chính ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của bạn và mô hình hóa rõ ràng hướng đi mà doanh nghiệp của bạn đang hướng tới.

Nhanh chóng và dễ dàng: In một áp phích mô hình canvas để nhân viên của bạn có thể sử dụng các ghi chú dán để chèn các từ khóa quan trọng. Theo dõi tác động của chúng đối với các mô hình kinh doanh trong tương lai. .

Hiểu mối quan hệ giữa 9 trụ cột: Mô hình kinh doanh Canvas cung cấp một cách hữu ích, giúp bạn hiểu mối quan hệ giữa 9 trụ cột và thực hiện các thay đổi để làm cho công việc của bạn hiệu quả hơn. Công cụ này giúp bạn dễ dàng tìm thấy các cơ hội hoặc phương án giải quyết mới.

Dễ dàng xoay chuyển: Canvas là một công cụ di động tiện lợi để dễ dàng truy cập và chia sẻ. Bạn có thể dễ dàng vẽ lại toàn bộ mô hình canvas của doanh nghiệp hoặc chia sẻ nó với những người khác để mọi người hiểu ý chính và thêm thông tin bổ sung nếu cần.

>>> Đọc thêm: Kế hoạch khởi nghiệp - Con đường dẫn đến Startup thành công cho người trẻ

4. Ưu điểm của Business Model Canvas

Lợi ích của Canvas mô hình kinh doanh Canvas giúp những nhà quản lý cải tiến được mô hình kinh doanh của mình. Cụ thể như sau:

• Tập trung: Thay vì vài bỏ thời gian để đọc 50+ trang giấy về kế hoạch theo cách truyền thống thì với Business Model Canvas mọi thứ đều được giản lược và tập trung vào vấn đề quan trọng, cốt lõi nhất.
• Linh hoạt: Khi mọi thứ đều được viết trên 1 trang giấy, chúng ta có thể dễ dàng chỉnh sửa hay thử nghiệm dễ dàng hơn.
• Rõ ràng: Đồng nghiệp, cấp dưới/cấp trên của bạn sẽ chỉ phải tốn một ít thời gian để đọc hiểu mọi thứ, họ sẽ dễ dàng tiếp nhận tầm nhìn của bạn hơn.

Ưu điểm của Business Model Canvas

5. Ứng dụng của mô hình bán hàng Canvas

Mô hình kinh doanh canvas được in trên tấm giấy lớn để một nhóm người cùng động não, thảo luận và ghi chép về các yếu tố của mô hình kinh doanh canvas.

Công cụ thiết thực khuyến khích sự thực hành, thảo luận, sáng tạo và đo lường. Nó được cung cấp theo giấy phép Creative Commons từ Strategyzer AG và được nhiều công ty tin dùng vì không có bất kỳ hạn chế nào.

Phần mềm mô hình Business model canvas bao gồm:

• Lập một kế hoạch chiến lược mới hoặc phát triển kế hoạch
• Biểu đồ đo và theo dõi KPI
• Vũ khí giúp doanh nghiệp thấu hiểu đối thủ của mình hơn
• Quản lý và định hướng danh mục mô hình bán hàng
• Đổi mới bằng cách thiết kế, thử nghiệm và tạo các động lực tăng trưởng mới
• Vườn ươm những ý tưởng mới
• Mô hình đồng cảm với đối tác và khách hàng
• Quản lý chuỗi thiết bị
• Định hướng dựa theo tầm nhìn của công ty
• Ngôn ngữ kinh doanh basic
• Tổ chức một hệ thống vận hành hoàn hảo
• Đưa ra quyết định đầu tư
• Sáp nhập và mua lại
• Chiến lược rút lui (IPO, mua lại)

Mô hình Business canvas của Netflix

6. Ví dụ thực tế các tập đoàn hàng đầu sử dụng Business Model Canvas

Mời bạn xem những ví dụ thực tế của các doanh nghiệp lớn trên toàn cầu khi ứng dụng BMC:

1. Ứng dụng mô hình Canvas của Facebook

2. Mô hình Canvas của công ty Starbucks

3. Mô hình BMC của công ty BMW

Có rất nhiều ví dụ nổi bật của các doanh nghiệp trên toàn cầu về áp dụng BMC trong quản lý chiến lược của doanh nghiệp. Tanca hy vọng qua bài viết business model canvas là gì bạn sẽ hiểu và vận dụng tốt 9 yếu tố của mô hình để giúp doanh nghiệp ngày càng phát triển hơn.

>>> Đọc thêm: 

Mô hình Agile là gì? Các phương pháp agile hiệu quả trong quản lý dự án 

Six Sigma là gì? Lợi ích và cách triển khai 

Chứng chỉ PMP là gì? Hiểu tất cả về kỳ thi PMP