Mindset là gì? Chúng được hình thành và phát triển ra sao? là những câu hỏi mà ít nhất một lần bạn đã từng thắc mắc và mơ hồ về nó. Thế nhưng điều mà chắc chắn ai cũng biết là xây dựng cho bản thân một tư duy tốt sẽ mang đến nhiều kết quả tích cực. Vậy bạn đã biết những phương pháp rèn luyện hiệu quả chưa? Theo dõi bài viết sau của Tanca để có cái nhìn đa chiều hơn.
Mindset là gì?
Mindset là một tập hợp những niềm tin định hình cách bạn hiểu về thế giới và bản thân. Nó ảnh hưởng đến cách bạn suy nghĩ, cảm nhận và hành xử trong bất kỳ tình huống nào. Nó có nghĩa là những gì bạn tin tưởng về bản thân sẽ tác động đến sự thành công hay thất bại của bạn.
Theo nhà tâm lý học Carol Dweck của Stanford, niềm tin của bạn đóng vai trò then chốt trong việc bạn muốn gì và liệu bạn có đạt được nó hay không.1 Dweck nhận thấy rằng chính tư duy của bạn đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định thành tích và thành công.
Mindset có thể ảnh hưởng đến cách mọi người cư xử trong nhiều tình huống khác nhau trong cuộc sống. Ví dụ, khi mọi người gặp phải những tình huống khác nhau, tâm trí của họ sẽ kích hoạt một suy nghĩ cụ thể, sau đó tác động trực tiếp đến hành vi của họ trong tình huống đó.
Xem thêm:
- Hiệu ứng lan truyền (Social Proof)
- Quảng cáo xanh (Greenwashing) là gì
- Tỉ lệ chuyển đổi (Conversion rate - CR)
Mindset được hình thành ra sao?
Tác động của lời khen
Trong một loạt thí nghiệm mang tính bước ngoặt, Dweck và các đồng nghiệp của cô phát hiện ra rằng trẻ em cư xử rất khác nhau tùy thuộc vào loại lời khen mà chúng nhận được. Họ nhận thấy rằng lời khen ngợi cá nhân hoặc khen ngợi tài năng của một đứa trẻ hoặc cho rằng chúng là “thông minh” sẽ thúc đẩy một tư duy cố định. Nó gửi một thông điệp tới một đứa trẻ rằng chúng có khả năng hoặc không, và chúng không thể làm gì để thay đổi sự thật đó.
Mặt khác, khen ngợi quá trình nhấn mạnh nỗ lực mà một người bỏ ra để hoàn thành một nhiệm vụ. Nó ngụ ý rằng thành công của họ là nhờ vào nỗ lực và chiến lược mà họ đã sử dụng, cả hai điều này họ đều có thể kiểm soát và cải thiện theo thời gian.
Đây là một ví dụ về sự khác biệt của chúng. Nếu con bạn đạt điểm cao trong bài kiểm tra toán, lời khen cá nhân có thể là: “Thấy chưa, con giỏi toán. Bạn đạt điểm A trong bài kiểm tra của mình.” Mặt khác, lời khen ngợi trong quá trình có thể giống như thế này: “Tôi rất ấn tượng về việc bạn đã học tập chăm chỉ như thế nào cho bài kiểm tra toán của mình. Bạn đọc tài liệu nhiều lần, nhờ giáo viên giúp bạn tìm ra những vấn đề khó khăn và tự kiểm tra nó. Điều đó thực sự hiệu quả!”
Tác động của nhãn dán
Việc dán nhãn, bao gồm việc gán các đặc điểm của con người dựa trên khuôn mẫu hoặc sự liên kết với các nhóm khác nhau, cũng có thể dẫn đến sự phát triển của tư duy cố định hoặc tư duy tăng trưởng. Một người có định kiến rằng con gái kém môn toán hoặc con trai kém đọc có thể hình thành một tư duy cố định về khả năng của chính họ trong các lĩnh vực cụ thể đó.
Ví dụ, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chỉ cần yêu cầu học sinh đánh dấu vào các ô về giới tính và chủng tộc là đủ để khơi dậy những khuôn mẫu đã được nội tâm hóa và ảnh hưởng đến kết quả kiểm tra.
Tác động của tư duy
Suy nghĩ của bạn đóng một vai trò quan trọng trong cách bạn đối phó với những thử thách trong cuộc sống. Khi một đứa trẻ có tư duy phát triển, chúng có xu hướng ham học hỏi và mong muốn làm việc chăm chỉ, khám phá những điều mới. Điều này thường chuyển thành thành tích học tập.
Khi trưởng thành, những người này có nhiều khả năng kiên trì hơn khi đối mặt với thất bại. Thay vì đầu hàng, những người trưởng thành có tư duy phát triển coi đó là cơ hội để học hỏi và phát triển. Mặt khác, những người có tư duy cố định có nhiều khả năng bỏ cuộc khi đối mặt với những hoàn cảnh đầy thách thức.
Trong cuốn sách "Tư duy: Tâm lý mới của thành công", Dweck viết rằng những người có tư duy cố định không ngừng tìm kiếm sự xác nhận để chứng minh giá trị của họ không chỉ với người khác mà còn với chính họ.
2 loại mindset chính
Tư duy cố định - Fixed Mindset là gì?
Tư duy cố định hay còn gọi là "fixed mindset," nói đến sự khái niệm về những niềm tin cố định trong tư duy của mỗi người. Ví dụ, khi bạn tin rằng mình đã sở hữu một tài năng đặc biệt. Điều này chính là tư duy cố định của bạn.
Những người có tư duy cố định thường dựa vào những tài năng hiện có của họ để áp dụng trong cuộc sống và công việc. Tuy nhiên, nhược điểm của loại tư duy này là nó giới hạn khả năng cá nhân, gò bó tư duy và hạn chế sự phát triển và đổi mới trong xã hội.
Nếu bạn đã nhận thức về loại tư duy này, thì chắc chắn bạn cần thay đổi. Bạn cần nhận ra những tư duy bảo thủ của mình. Thực tế, việc này không dễ dàng bởi nó phụ thuộc vào tính cách và khả năng nhận ra sự cản trở mà nó gây ra trong cuộc sống.
Tư duy phát triển - Growth mindset là gì?
Tư duy phát triển hay còn gọi là "growth mindset," là niềm tin rằng mọi kỹ năng có thể được cải thiện thông qua sự chăm chỉ, học hỏi và thay đổi.
Những người có tư duy phát triển thường tin rằng họ có thể học hỏi, luôn quyết tâm để đạt được thành tích cao và đóng góp tích cực cho cuộc sống. Tư duy phát triển mang đến nhiều lợi ích và là mục tiêu của nhiều người. Tuy nhiên, để có tư duy phát triển, bạn cần tập luyện và rèn luyện lâu dài.
Trước khi có tư duy phát triển, bạn cần nhận ra tư duy cố định của mình. Sau đó, bắt đầu tập trung vào việc học hỏi về nhiều vấn đề trong cuộc sống. Bắt đầu thay đổi từ thái độ, kiến thức và tinh thần. Khi luyện tập tư duy phát triển, bạn sẽ có khả năng đối mặt với những sai lầm của mình với một tâm thế tích cực hơn.
Tầm quan trọng của mindset
Có thể nói, tư duy chính là một nguồn định hướng quan trọng cho sự phát triển cá nhân của mỗi người. Một tư duy tích cực sẽ giúp chúng ta đạt được thành công trong mọi lĩnh vực, từ học tập và công việc đến các mối quan hệ. Dưới đây là một số lý do cho thấy tầm quan trọng của tư duy:
- Ảnh hưởng đến cách nhìn nhận thế giới: Tư duy quyết định cách chúng ta nhìn nhận mọi sự vụ diễn ra xung quanh. Những người có tư duy tích cực sẽ luôn nhìn thấy những điều tích cực, tin tưởng vào bản thân và khả năng thành công. Ngược lại, những người có tư duy tiêu cực thường tập trung vào những điều tiêu cực, dễ bỏ cuộc và luôn hoài nghi khả năng của bản thân.
- Ảnh hưởng đến cách hành động: Tư duy cũng ảnh hưởng đến cách chúng ta hành động. Những người có tư duy phát triển sẵn sàng học hỏi, đối mặt với thách thức và không sợ thất bại. Họ tin rằng khả năng của bản thân có thể phát triển thông qua nỗ lực và rèn luyện. Ngược lại, những người có tư duy cố định thường tránh xa thử thách, dễ bỏ cuộc và không tin vào khả năng cải thiện bản thân.
- Ảnh hưởng đến kết quả: Tư duy có tác động trực tiếp đến kết quả mà chúng ta đạt được. Những người có tư duy tích cực và hành động quyết đoán thường đạt được thành công trong cuộc sống. Ngược lại, những người có tư duy tiêu cực và thiếu động lực thường gặp nhiều thất bại, dễ bỏ cuộc và mất lòng tin khi gặp phải những thử thách trong tương lai.
Tóm lại, tư duy có vai trò quan trọng trong việc xác định hành trình phát triển cá nhân. Một tư duy tích cực giúp chúng ta nhìn nhận thế giới một cách khả quan, hành động quyết đoán và đạt được thành công trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.
Cách rèn luyện và phát triển mindset hiệu quả
Sau khi nắm được ý nghĩa của "fixed mindset" và "growth mindset", bạn sẽ nhận thấy tác động tích cực mà growth mindset mang lại cho công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, làm thế nào để rèn luyện growth mindset và thay đổi tư duy phát triển liên tục? Dưới đây là một số cách để xây dựng tư duy phát triển cho bản thân:
- Tập trung vào quá trình: Khi rèn luyện growth mindset, điều quan trọng là bạn cần nhìn thấy giá trị trong quá trình làm việc. Đừng chỉ tập trung vào kết quả cuối cùng mà hãy đánh giá những bài học quý giá mà bạn có thể học được trong quá trình đó.
- Sử dụng từ "chưa": Thay vì sử dụng biểu hiện "không" khi gặp khó khăn, hãy sử dụng từ "chưa". Đó chỉ là việc bạn chưa làm được, nhưng chưa có nghĩa là bạn không thể làm được. Tập trung vào việc sử dụng từ "chưa" thường xuyên để vượt qua những thách thức tích cực hơn.
- Lắng nghe và phản biện: Lắng nghe và phản biện là hai yếu tố quan trọng trong việc rèn luyện mindset. Bạn có thể phản biện để chia sẻ và diễn đạt suy nghĩ của mình, và cùng lúc đó lắng nghe để rút kinh nghiệm cho bản thân. Kết hợp cả hai yếu tố này để có sự thay đổi tích cực và làm tốt công việc của mình.
- Tiếp thu kiến thức mới: Trong quá trình rèn luyện tư duy phát triển, việc học tập và tiếp thu kiến thức mới là rất quan trọng. Bằng cách trau dồi kiến thức, bạn sẽ từng bước hoàn thiện bản thân, đạt được sự tiến bộ hàng ngày và tin tưởng vào khả năng của mình.
- Suy nghĩ và nói tích cực: Thay vì tập trung vào suy nghĩ tiêu cực, hãy thay đổi suy nghĩ theo hướng tích cực hơn. Hãy đối mặt với khó khăn với tâm thế tích cực và nhìn vào đó như là một cơ hội để trau dồi và học hỏi.
- Đi từng bước: Việc hình thành mindset không phải là quá trình nhanh chóng. Thay đổi tư duy sẽ diễn ra dần dần trong một thời gian nhất định. Vì vậy, hãy đi từng bước nhỏ, thay đổi bản thân mỗi ngày thay vì nóng vội và vội vàng.
Xu thế chuyển đổi mindset trong Marketing
Thu hút sự chú ý chuyển sang duy trì sự chú ý
Trước đây, lĩnh vực marketing tập trung vào việc thu hút sự chú ý của khách hàng tiềm năng bằng các chiến lược như quảng cáo nổi bật, nội dung gây kích thích, ưu đãi hấp dẫn,... Mục tiêu chính là thu hút càng nhiều lượt click vào quảng cáo, truy cập vào trang web hoặc mua hàng càng tốt.
Tuy nhiên, hiện nay, những nhà tiếp thị đã nhận ra tầm quan trọng của việc duy trì sự chú ý của khách hàng sau khi đã thu hút được họ. Mục tiêu hiện tại là xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng, khuyến khích họ quay lại mua hàng và giới thiệu sản phẩm/dịch vụ cho người khác.
Sự chuyển đổi này có những lý do chính sau đây:
1. Bùng nổ công nghệ và internet: Khách hàng tiếp xúc với một lượng lớn thông tin hàng ngày, điều này làm cho việc thu hút sự chú ý của họ trở nên khó khăn hơn.
2. Thay đổi trong hành vi của khách hàng: Ngày nay, khách hàng thông minh, tỉ mỉ và có nhiều sự lựa chọn hơn. Họ không dễ dàng bị thuyết phục bởi những chiến lược quảng cáo hay ưu đãi hấp dẫn.
3. Nhu cầu xây dựng thương hiệu bền vững: Các doanh nghiệp đã nhận ra tầm quan trọng của việc xây dựng một thương hiệu đáng tin cậy, được khách hàng tin tưởng và yêu mến.
Tạo thông điệp chuyển sang thiết kế trải nghiệm
Trước đây, các nhà tiếp thị thường tin rằng để đạt được thành công, thông điệp truyền thông cần phải đáp ứng đúng tâm lý của khách hàng mục tiêu và được triển khai vào thời điểm thích hợp. Tuy nhiên, trong thời đại hiện đại, khách hàng có khả năng tương tác với các thương hiệu thông qua nhiều kênh trực tuyến như mạng xã hội, email, điện thoại di động,... Họ có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin, chia sẻ ý kiến, đánh giá sản phẩm và thậm chí trò chuyện trực tiếp với thương hiệu thông qua các thiết bị di động thông minh.
Điều này đặt ra một thách thức mới đối với nhà tiếp thị, bởi họ cần tập trung và tối ưu hóa trải nghiệm của khách hàng trên các nền tảng trực tuyến. Để đáp ứng nhu cầu này, những người làm marketing cần nghiên cứu cẩn thận hơn về hành vi của khách hàng trên các kênh khác nhau, nhằm hiểu rõ hơn về cách mà khách hàng tương tác và tiếp nhận thông tin.
Tập trung vào sản phẩm chuyển sang tập trung vào khách hàng
Khách hàng ngày nay đang có sự lựa chọn đa dạng hơn bao giờ hết. Họ có khả năng dễ dàng tìm kiếm thông tin về sản phẩm/dịch vụ, so sánh giá cả và đưa ra quyết định mua hàng. Vì vậy, doanh nghiệp cần tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng để thu hút và duy trì sự quan tâm từ họ.
Các công nghệ mới như mạng xã hội, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) đã giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về khách hàng và nhu cầu của họ. Nhờ đó, doanh nghiệp có khả năng cá nhân hóa trải nghiệm của khách hàng và cung cấp cho họ những sản phẩm/dịch vụ phù hợp nhất.
Từ chiến dịch marketing đơn lẻ hướng đến chiến dịch marketing kết hợp
Khách hàng ngày càng sử dụng nhiều kênh và thiết bị khác nhau để tiếp cận thông tin và mua sắm. Việc tích hợp các chiến dịch marketing trên nhiều kênh giúp tăng cường tương tác và tiếp cận khách hàng qua các điểm tiếp xúc khác nhau.
Tích hợp các chiến dịch marketing khai thác ưu điểm của từng kênh và phương pháp để đạt hiệu quả tốt nhất. Bằng cách kết hợp quảng cáo truyền thống với quảng cáo trực tuyến và tiếp thị nội dung, chẳng hạn, ta có thể đạt được hiệu quả tốt hơn so với việc sử dụng mỗi phương pháp đơn lẻ.
Tích hợp các chiến dịch marketing giúp tạo ra một trải nghiệm nhất quán và đồng nhất cho khách hàng trên các kênh khác nhau. Điều này giúp tăng cường nhận diện thương hiệu và xây dựng một hình ảnh mạnh mẽ trong tâm trí khách hàng.
Marketing truyền thống chuyển sang marketing số
Đặc biệt là trong thời đại chuyển đổi số như hiện nay, marketing online đã trở thành xu hướng không thể thiếu trong ngành. Nó cho phép tận dụng tối đa các kênh và phương pháp để tăng cường tương tác, tối ưu hoá hiệu quả, xây dựng sự nhất quán cho thương hiệu, và cải thiện khả năng phân tích dữ liệu và đo lường.
Một số thuật ngữ liên quan
Mindset Transformation là gì?
Chuyển đổi tư duy, còn được gọi là Mindset Transformation, là quá trình thay đổi cách mỗi người suy nghĩ và nhìn nhận thế giới xung quanh. Nó bao gồm việc loại bỏ những niềm tin và suy nghĩ hạn chế, đồng thời chấp nhận những tư tưởng mới mẻ và tích cực hơn.
Mindset Transformation tập trung vào việc thay đổi cách nhìn nhận và tiếp cận với thách thức, thay vì coi chúng là những trở ngại, chúng ta nhìn chúng như cơ hội để học hỏi và phát triển. Quan trọng là thay đổi tư duy từ một tư duy hạn chế sang một tư duy phát triển và linh hoạt hơn.
Quá trình Mindset Transformation thường bao gồm nhận ra những tư duy tiêu cực, phân tích nguyên nhân và hậu quả của chúng, sau đó áp dụng các kỹ thuật và phương pháp như tự đánh giá tích cực, thay đổi quan điểm, tạo động lực và thiết lập mục tiêu để thúc đẩy sự thay đổi tư duy.
Product Mindset là gì?
Product Mindset là một phương pháp tiếp cận và tư duy trong việc phát triển, cung cấp và quản lý sản phẩm. Nó đặt trọng tâm vào việc hiểu và đáp ứng nhu cầu của người dùng cuối và tạo ra giá trị cho khách hàng thông qua sản phẩm. Product Mindset khuyến khích sự tập trung vào việc phân tích, thử nghiệm và liên tục cải tiến sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thay đổi của thị trường.
Marketing Mindset là gì?
Marketing Mindset là một tư duy hoặc triển vọng trong lĩnh vực marketing. Nó bao gồm cách tiếp cận và quan điểm của một marketer đối với công việc của họ. Marketing Mindset tập trung vào việc hiểu khách hàng, tạo ra giá trị và tương tác hiệu quả với khách hàng.
Trong Marketing Mindset, marketer tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng, không chỉ đơn thuần là bán hàng. Họ coi khách hàng là nguồn cung cấp thông tin quý giá để hiểu nhu cầu và mong muốn của họ, từ đó tạo ra các chiến lược và sản phẩm phù hợp.
Marketing Mindset cũng yêu cầu marketer nhìn nhận thị trường và cạnh tranh một cách sáng tạo và linh hoạt. Họ phải nắm bắt xu hướng và thay đổi trong ngành công nghiệp, sẵn sàng thích nghi và thay đổi chiến lược nếu cần thiết.
Kết luận
Hy vọng lời giải đáp cho câu hỏi Mindset là gì của chúng tôi đã giúp bạn hiểu sâu sắc hơn về thuật ngữ này. Đừng quên việc luyện tập và trau dồi kiến thức mỗi ngày để xây dựng cho mình một mindset thật tích cực. Theo dõi Tanca thường xuyên để có cơ hội đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác.