Quảng cáo xanh (Greenwashing) là gì? Đây là thuật ngữ dùng để chỉ các chiến lược tiếp thị mà doanh nghiệp sử dụng để tạo ra hình ảnh “xanh” hoặc thân thiện với môi trường cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình, trong khi thực tế không đạt được các tiêu chuẩn môi trường đó. Để hiểu chi tiết về hình thức "PR lừa dối" khách hàng này, hãy cùng Tanca tìm hiểu qua bài viết sau!
Quảng cáo xanh (Greenwashing) là gì?
Greenwashing là một thuật ngữ được sử dụng để miêu tả những hành vi quảng cáo xanh, nhuộm xanh hay tẩy xanh, nhưng thực chất lại là những hành động gây hiểu lầm hoặc truyền tải thông tin sai lệch nhằm làm đẹp cho hình ảnh của một thương hiệu. Đây là một cách thức marketing không có căn cứ để đánh lừa người tiêu dùng rằng các sản phẩm của công ty là thân thiện với môi trường.
Greenwashing thường xảy ra khi một công ty dành nhiều tiền và thời gian để tự xưng là một doanh nghiệp xanh thông qua các chiến dịch quảng cáo và tiếp thị, thay vì thực sự tham gia vào các hoạt động nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường.
Xem thêm:
Có bao nhiêu loại Greenwashing?
Gây hiểu lầm trong ngôn ngữ
Đây là khi các sản phẩm hoặc dịch vụ được gắn nhãn là 'xanh', 'bền vững' hoặc 'thân thiện với môi trường' mà không có bất kỳ tiêu chuẩn, thông lệ hoặc ví dụ cụ thể về bằng chứng được chia sẻ bởi tổ chức. Ví dụ, một công ty may mặc tiếp thị rằng sản phẩm của họ là "thân thiện với môi trường" mà không có thông tin cụ thể về nguyên liệu sử dụng hay phương pháp sản xuất mà họ sử dụng.
Dữ liệu sai lệch hoặc thông tin sai lệch
Các tổ chức thường tạo ra dữ liệu hoặc tài trợ cho nghiên cứu để tạo ra thông tin gây hiểu lầm nhằm cải thiện hình ảnh của họ. Ví dụ, một công ty dầu khí có thể tài trợ cho một nghiên cứu khoa học khẳng định rằng việc khai thác dầu mỏ không gây ảnh hưởng tiêu cực đáng kể đến môi trường, mặc dù có nhiều bằng chứng khác cho thấy sự tác động tiêu cực của ngành công nghiệp này.
Greenlighting
Đây là việc sử dụng truyền thông và tiếp thị để tập trung vào các "tính năng xanh" cực kỳ đặc biệt trong hoạt động hoặc sản phẩm của công ty và kéo sự chú ý của người dùng khỏi các hoạt động môi trường kém mà họ thực hiện ở nơi khác. Ví dụ, một hãng ô tô có thể thông báo rằng xe của họ sử dụng công nghệ tiết kiệm nhiên liệu cao, nhưng không đề cập đến quy trình sản xuất gây ô nhiễm môi trường của công ty.
Greenhushing
Truyền thông doanh nghiệp cố tình xem nhẹ, báo cáo dưới mức và che giấu dữ liệu về tính bền vững. Ví dụ, một công ty khai thác than có thể không công bố công suất thải khí nhà kính của mình hoặc không tiết lộ thông tin về các vụ tai nạn môi trường liên quan đến hoạt động của họ.
Greenrinsing
Các công ty sửa đổi các mục tiêu môi trường, xã hội và quản trị (ESG) của họ trước khi thành công đạt được chúng để tránh việc chịu trách nhiệm và các mục tiêu này sẽ không bao giờ được thực hiện. Ví dụ, một công ty công bố mục tiêu giảm lượng rác thải nhựa của họ, nhưng thực tế là họ chỉ làm những biện pháp nhỏ nhặt và không đạt được mục tiêu đã đặt ra.
Greenshifting
Là kiểu các công ty ngụ ý rằng họ không phải là nguyên nhân dẫn đến lỗi lầm chính mà do người tiêu dùng có lỗi và đổ lỗi cho họ. Ví dụ, một công ty sản xuất năng lượng có thể truyền đạt rằng người tiêu dùng lựa chọn sử dụng năng lượng xanh không đúng cách là nguyên nhân chính gây ra các vấn đề về môi trường.
Greenfaking
Đây là khi các công ty tạo ra các nhãn hoặc chứng nhận môi trường giả để làm cho sản phẩm của họ trông thân thiện với môi trường hơn thực tế. Ví dụ, một công ty mỹ phẩm có thể đặt nhãn "hữu cơ" trên sản phẩm của mình mặc dù chỉ có một phần nhỏ thành phần thực sự là hữu cơ, trong khi phần lớn là các chất hóa học gây hại.
Tiếp thị xanh cho một đặc tính duy nhất
Đây là khi các công ty quảng bá một thuộc tính duy nhất của sản phẩm là thân thiện với môi trường, trong khi bỏ qua các thuộc tính khác có thể gây hại cho môi trường. Ví dụ, một công ty điện tử có thể tuyên bố rằng sản phẩm mới của họ tiết kiệm năng lượng, nhưng không đề cập đến việc sản xuất sản phẩm đó tạo ra lượng chất thải điện tử và chất độc khác gây ô nhiễm môi trường.
Hậu mà Greenwashing để lại
Đối với doanh nghiệp
"Quảng cáo xanh" có thể mang lại lợi ích ngắn hạn như tăng doanh số và tạo dựng hình ảnh tích cực cho một số công ty. Tuy nhiên, về lâu dài, những hành động này tiềm ẩn nhiều rủi ro cho doanh nghiệp do bản chất lừa dối người tiêu dùng, đối tác và các bên liên quan. Các rủi ro mà doanh nghiệp có thể phải đối mặt khi thực hành quảng cáo xanh bao gồm:
Rủi ro pháp lý
Chính phủ và các cơ quan quản lý trên toàn thế giới đang hướng tới việc kiểm soát chặt chẽ hơn về quảng cáo xanh. Ví dụ, Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ có "Hướng dẫn Xanh" và EU có "Thỏa thuận Xanh Châu Âu". Với những quy định này, doanh nghiệp có thể đối mặt với hậu quả nghiêm trọng nếu đưa ra tuyên bố sai hoặc gây nhầm lẫn. Tại Pháp, Luật Khí hậu và Khả năng phục hồi đưa ra các tiêu chuẩn về bền vững thực sự. Vi phạm các tiêu chuẩn này có thể dẫn đến án phạt tù lên đến hai năm và phạt tiền lên đến 300.000 euro.
Rủi ro về danh tiếng
Greenwashing có thể gây tổn hại đáng kể đến danh tiếng của công ty, làm mất lòng tin của khách hàng, nhà đầu tư và nhân viên. Nghiên cứu của nhóm giáo sư từ London Business School cho thấy quảng cáo xanh có tác động tiêu cực đến trải nghiệm của khách hàng với sản phẩm hoặc dịch vụ của công ty. Khách hàng có thể nhận thấy khoảng cách giữa mục tiêu và thực tế của doanh nghiệp, dẫn đến sự giảm sút trong mức độ hài lòng.
Với nhà đầu tư, nhận thức về rủi ro khí hậu liên quan đến rủi ro tài chính khiến họ quan tâm đến tính bền vững của doanh nghiệp. Một nghiên cứu của Schroder cho thấy rằng 59% các nhà đầu tư xem việc doanh nghiệp bị tẩy chay vì chiến lược quảng cáo xanh là một thách thức lớn cho đầu tư bền vững. Ngoài ra, Greenwashing có thể ảnh hưởng tiêu cực đến người lao động. Theo một cuộc thăm dò của Gallup, 69% số người được hỏi coi hồ sơ môi trường của công ty là yếu tố khi tìm kiếm công việc mới.
Rủi ro kinh doanh
Nhiều doanh nghiệp thực hiện hành vi greenwashing đã bị cơ quan chức năng phát hiện, thu hồi và cấm sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Người tiêu dùng thông minh cũng thường tẩy chay các doanh nghiệp greenwashing, dẫn đến doanh thu của họ bị giảm mạnh hoặc đóng băng. Điều này cũng có thể tác động xấu đến mối quan hệ của công ty với các đối tác và nhà cung cấp.
Ảnh hưởng lan rộng
Các tác động tiêu cực này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp greenwashing mà còn lan sang các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng tương tự. Sự mất lòng tin chung của người tiêu dùng khiến các thương hiệu bền vững thực sự phải nỗ lực rất nhiều để phân biệt mình với các đối thủ cạnh tranh đã tẩy xanh. Hậu quả của Greenwashing không dễ lượng hóa, nhưng nó đang tạo ra ảnh hưởng lớn trên phạm vi toàn cầu. Từ góc độ doanh nghiệp, quảng cáo xanh gây tổn hại đến uy tín, giảm doanh số dài hạn, và có thể dẫn đến rủi ro pháp lý và án phạt tài chính.
Đối với môi trường và cộng đồng
Ô nhiễm môi trường
Các công ty làm greenwashing thường tiếp tục thực hiện các hoạt động gây ô nhiễm mà không có biện pháp bảo vệ hệ sinh thái. Điều này dẫn đến tiếp tục phát thải khí nhà kính, chất thải độc hại, ô nhiễm nước và đất, và hủy hoại hệ sinh thái. Các tuyên bố xanh giả mạo này che giấu sự thật về tác động tiêu cực của các hoạt động sản xuất hoặc xử lý của công ty đó.
Sức khỏe cộng đồng
Greenwashing có thể gây ra các vấn đề sức khỏe đối với cộng đồng xung quanh. Các hoạt động sản xuất ô nhiễm như khai thác mỏ, công nghiệp hóa chất và xử lý chất thải có thể gây ra ô nhiễm không khí, nước và đất. Điều này có thể dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe của người dân sống trong khu vực đó, gây ra các vấn đề như bệnh hô hấp, dị ứng, và các vấn đề liên quan đến hệ thống miễn dịch.
Sự bất công xã hội
Greenwashing có thể tạo ra sự bất công xã hội khi những công ty thực sự thực hiện các biện pháp bảo vệ và cải thiện môi trường và xã hội không được công nhận và thưởng thức như những công ty greenwashing. Điều này tạo ra một môi trường không công bằng và kìm hãm sự tiến bộ trong việc xây dựng một nền kinh tế và xã hội bền vững.
Mất lòng tin và sự hoang mang
Greenwashing làm mất lòng tin của người tiêu dùng và dẫn đến sự hoang mang trong việc lựa chọn sản phẩm và dịch vụ. Người tiêu dùng dựa vào các sản phẩm và thương hiệu được tiếp thị là xanh, nhưng thực tế lại không đáp ứng được các tiêu chuẩn bền vững. Điều này cản trở sự tiến bộ và sự thúc đẩy cho các giải pháp thực sự bền vững.
Ngoài ra, Greenwashing có thể cản trở quá trình phát triển của các hoạt động bảo vệ môi trường, vì khi người tiêu dùng tin tưởng vào các tuyên bố không chính xác, họ có thể không hành động thực tế để hỗ trợ bảo vệ vệ sinh thái quanh họ. Do đó, việc hiểu và phân biệt greenwashing là rất quan trọng để người tiêu dùng có thể đưa ra quyết định mua sắm thông minh và ủng hộ các công ty và sản phẩm thực sự đóng góp tích cực cho môi trường.
Doanh nghiệp cần làm gì để tránh quảng cáo xanh?
Để có thể tăng tính bền vững cho tương tác và lòng tin của khách hàng đối với thương hiệu mà vẫn tránh được tình huống phải thực hiện các “quảng cáo xanh”, doanh nghiệp có thể tham khảo một vài biện pháp sau đây:
Tối ưu hóa nội dung trên trang web
Đảm bảo rằng trang web của doanh nghiệp cung cấp thông tin chi tiết về các sản phẩm và dịch vụ môi trường. Sử dụng từ khóa liên quan đến bảo vệ và môi trường và các thuộc tính xanh trong tiêu đề, mô tả và nội dung trang web để tăng khả năng xuất hiện trong kết quả tìm kiếm và thu hút người dùng quan tâm đến vấn đề môi trường.
Cung cấp bằng chứng và số liệu
Đối với các tuyên bố về môi trường, doanh nghiệp nên cung cấp bằng chứng và số liệu cụ thể để chứng minh cam kết và tác động thực tế. Ví dụ, công ty có thể cung cấp số liệu về lượng khí nhà kính giảm thiểu, tiết kiệm năng lượng hoặc sử dụng nguồn tài nguyên phù hợp để minh chứng cho các tuyên bố về môi trường của mình.
Sử dụng các tiêu chuẩn và chứng nhận độc lập
Tham gia vào các chứng nhận, tiêu chuẩn độc lập về bền vững để chứng minh cam kết và tuân thủ của doanh nghiệp. Ví dụ, công ty có thể xin cấp chứng nhận hữu cơ, chứng nhận khí nhà kính thấp, hoặc tham gia vào các chương trình đánh giá môi trường như LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) một cách minh bạch.
Tạo nội dung giáo dục
Tạo ra nội dung giáo dục và tư vấn liên quan đến môi trường để giúp người tiêu dùng hiểu rõ hơn về các vấn đề môi trường và tác động của sản phẩm và dịch vụ của thương hiệu. Cung cấp thông tin về các biện pháp mà công ty đã thực hiện để đạt được cam kết bền vững và khuyến khích người tiêu dùng tham gia vào các hoạt động xanh.
Tương tác xã hội
Sử dụng mạng xã hội và các nền tảng truyền thông xã hội khác để tương tác với khách hàng và cộng đồng. Đăng thông tin về các hoạt động bảo vệ, cải thiện môi trường, chia sẻ tin tức, tài liệu hữu ích, và hưởng ứng các ý kiến phản hồi từ người dùng. Việc tương tác tích cực trên mạng xã hội giúp tạo lòng tin và tạo dựng hình ảnh đáng tin cậy về cam kết bền vững của doanh nghiệp.
Quảng cáo xanh (Greenwashing) là gì? Đây là một chiến lược tiếp thị gây tranh cãi, nơi các doanh nghiệp cố gắng xây dựng hình ảnh thân thiện với môi trường một cách giả tạo. Qua bài viết này, Tanca hy vọng bạn đã hiểu rõ về quảng cáo xanh, giúp người tiêu dùng có cái nhìn sáng suốt hơn, tránh bị lừa dối bởi những chiêu trò tiếp thị mập mờ. Đồng thời, nó cũng thúc đẩy doanh nghiệp hướng tới các thực hành bền vững thực sự, góp phần bảo vệ môi trường. Chúng tôi nghĩ rằng, việc nhận diện và lên án quảng cáo xanh là bước quan trọng để xây dựng một thị trường minh bạch, công bằng, và phát triển bền vững.
