Kỹ năng đọc hiểu là gì và tầm quan trọng của nó trong cuộc sống của chúng ta? Đó không chỉ là khả năng đọc sách và nhớ, mà còn là quá trình phân tích, đánh giá, và áp dụng thông tin trong nhiều tình huống khác nhau. Từ việc học tập, phát triển cá nhân, xây dựng sự nghiệp cho đến việc hiểu biết và tương tác với mọi người xung quanh. Hãy cùng Tanca tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây.
Kỹ năng đọc hiểu là gì?
Kỹ năng đọc hiểu là những kỹ năng liên quan đến khả năng đọc, hiểu, diễn giải và giải mã ngôn ngữ của một cá nhân. Kỹ năng đọc đặc biệt có lợi cho việc tiếp nhận và trả lời các thông tin bằng văn bản như email, tin nhắn văn bản, thư từ…
Sử dụng kỹ năng đọc ở nơi làm việc cũng rất quan trọng để đảm bảo giao tiếp bằng văn bản hiệu quả.Đọc cũng có thể bao gồm một số khía cạnh quan trọng phối hợp với nhau để phát triển khả năng đọc viết tổng thể.
Bao gồm đọc hiểu, trôi chảy, sử dụng từ vựng và các chiến lược giúp người đọc diễn giải và khám phá ý nghĩa trong văn bản. Những vấn đề thường gặp khi đọc hiểu:
- Khó khăn trong việc tập trung
- Vốn từ vựng hạn chế
- Không rõ mục đích đọc
- Thiếu kỹ năng phân tích và tư duy phản biện
- Tốc độ đọc quá chậm hoặc quá nhanh
- Khó khăn trong việc hiểu cấu trúc và ý chính
- Thiếu kỹ năng tóm tắt và ghi chú
Xem thêm: Kỹ năng quản lý tài chính
Tầm quan trọng của kỹ năng đọc hiểu như thế nào?
Kỹ năng đọc hiểu là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong quá trình học tập và phát triển cá nhân. Dưới đây là một số lý do tại sao kỹ năng đọc hiểu lại quan trọng đến vậy:
Trong học tập
Nền tảng cho các môn học khác: Đọc hiểu là cơ sở cho hầu hết các môn học khác. Từ việc đọc sách giáo trình, bài giảng, đến việc nghiên cứu, tất cả đều đòi hỏi kỹ năng đọc hiểu tốt.
Khả năng phân tích và tư duy: Kỹ năng đọc hiểu giúp bạn không chỉ hiểu được thông tin được trình bày mà còn phân tích và đánh giá nó một cách kỹ lưỡng.
Trong cuộc sống
Giao tiếp và quan hệ xã hội: Việc hiểu rõ các thông tin từ văn bản, tin tức, hoặc thậm chí là thông qua các cuộc trò chuyện là quan trọng để duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội.
Giải quyết vấn đề: Kỹ năng đọc hiểu giúp bạn đưa ra các quyết định thông thoáng dựa trên thông tin có sẵn, thay vì phải phụ thuộc vào người khác.
Trong sự nghiệp
Thăng tiến: Khả năng đọc và hiểu thông tin một cách nhanh chóng và chính xác là cần thiết trong hầu hết các loại hình nghề nghiệp.
Đổi mới và học hỏi: Trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng, khả năng tự học và cập nhật thông tin mới là quan trọng, và điều này không thể thiếu kỹ năng đọc hiểu.
Xem thêm: Kỹ năng hợp tác là gì?
Các yếu tố cơ bản của việc cải thiện khả năng đọc hiểu
Khả năng đọc giải nghĩa
Đây là một kỹ năng đọc hiểu dựa trên khả năng phát âm những từ bạn nghe được nhưng không bao giờ viết ra. Nó dựa trên nhận thức về âm vị, khả năng nghe từng âm thanh trong từ và liên kết những âm thanh đó với các chữ cái.
Liên kết một chữ cái hoặc nhóm chữ cái với âm thanh mà nó tạo ra là một bước quan trọng trong quá trình "phát âm" hoặc giải mã từ.
Đọc trôi chảy
Khả năng đọc trôi chảy đề cập đến sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau. Sự trôi chảy cũng tập trung vào khả năng giải mã nhanh chóng từ vựng mới trong khi đọc. Sự trôi chảy là cảm giác đọc, nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hiểu những gì bạn đọc.
Từ vựng
Khả năng giải mã và xác định nghĩa của từ mới cũng ảnh hưởng đến kỹ năng đọc hiểu của bạn. Khi bạn có thể nhanh chóng diễn giải những ý nghĩa mới và xác định mối quan hệ giữa các từ mới và các thuật ngữ quen thuộc. Bạn sẽ cải thiện khả năng đưa ra các giả định, hình thành ý tưởng và hiểu rõ hơn văn bản bạn đọc.
Khả năng suy luận
Suy luận cũng là một yếu tố quan trọng của việc đọc hiểu. Khi suy luận, chúng ta kết nối thông tin trong văn bản với suy nghĩ và quan điểm của chính mình, giúp chúng ta xác định ý nghĩa của những gì chúng ta đọc.
Ví dụ, khi bạn đọc một bài viết về rác thải nhựa trên đại dương, bạn có thể suy ra rằng để giảm lượng rác thải nhựa, chúng ta nên tăng cường tái chế. Suy luận xảy ra khi chúng ta đọc một văn bản không nêu rõ mục đích và ý nghĩa của văn bản. Ngoài ra, khả năng kết nối ý tưởng và lý luận giúp nâng cao tư duy logic và khả năng hiểu văn bản.
Lưu trữ
Đọc hiểu thường là bảo tồn những gì chúng ta đọc.Sự hiểu biết dựa trên quá trình lưu giữ thông tin. Khả năng đọc hiểu có thể được nâng cao hơn nữa bằng cách thực hành tóm tắt và ghi nhớ những gì bạn đọc.
Xem thêm: Cách rèn luyện kỹ năng làm việc độc lập
Các phương pháp cải thiện năng lực đọc nhanh, hiệu quả
Dành ít phút đọc hàng ngày
Cách tốt nhất để tiến bộ trong việc đọc là thực hành đều đặn. Hãy cố gắng dành ra từ 10 đến 15 phút mỗi ngày để đọc sách, bài viết, tiểu thuyết hoặc loại tài liệu nào đó để cải thiện kỹ năng đọc của bạn.
Xác định mục tiêu khi đọc
Đặt ra những mục tiêu cá nhân khi bạn đọc có thể giúp bạn mở rộng từ vựng, hiểu biết sâu hơn về nhiều loại tài liệu và liên hệ những thông tin bạn nhận được với quan điểm cá nhân của mình.
Ví dụ: bạn có thể tập trung vào từ ngữ liên quan đến các lĩnh vực quan trọng như quản trị, công nghệ hay bất cứ chủ đề nào bạn quan tâm. Việc tra từ mới và ghi nhớ chúng có thể cải thiện từ vựng của bạn khi đọc, và từ đó, bạn có thể đọc các văn bản phức tạp hơn.
Hiểu mục tiêu đọc
Khi đọc tài liệu hãy tập trung vào việc hiểu mục đích của người viết. Cố gắng nhận định được mục tiêu của việc đọc — có thể là tìm kiếm thông tin, học theo hướng dẫn, hay đơn giản là thưởng thức — để bạn có thể nắm bắt các ý chính và thông tin hỗ trợ.
Ghi chú để nâng cao sự hiểu biết
Việc viết ghi chú khi đọc có thể giúp bạn nhớ lâu và hiểu rõ hơn. Bạn có thể ghi lại từ mới, chú ý đến phong cách ngôn ngữ của tác giả, hay tạo các biểu đồ và sơ đồ để làm sáng tỏ các ý tưởng và chủ đề. Việc này cũng hữu ích cho việc tóm tắt sau này.
Tóm tắt nội dung đã đọc để củng cố kiến thức
Tóm tắt thông tin bạn đã đọc có thể giúp bạn nắm vững và hiểu rõ hơn. Việc này đòi hỏi bạn phải sử dụng ngôn từ của mình để diễn đạt lại các thông tin. Có thể thông qua việc chia sẻ với người khác hoặc viết nó ra. Tóm tắt giúp bạn nắm bắt và ghi nhớ thông tin, từ đó cải thiện kỹ năng đọc của bạn.
Sử dụng chiến thuật đọc hiệu quả
Khi đọc hãy áp dụng các chiến thuật đọc để nâng cao sự hiểu biết. Bạn có thể nhận định cấu trúc của văn bản, xác định các yếu tố quan trọng như vấn đề cần giải quyết hoặc các ý kiến được đưa ra. Kỹ năng như viết ghi chú, phân tích cấu trúc và nhận định mục tiêu có thể giúp bạn.
Một số chiến lược đọc hiểu giúp bạn nhanh tiến bộ
Đọc hiểu là một kỹ năng và giống như bất kỳ kỹ năng nào khác, nó có thể được cải thiện nếu nỗ lực. Tuy nhiên, nên nhớ rằng đây là một kỹ năng rất khó phát triển. Bạn cần thời gian và sự kiên nhẫn để phát triển khả năng hiểu ở mọi cấp độ.
Cải thiện vốn từ vựng
Tăng vốn từ vựng là một cách để cải thiện khả năng đọc hiểu. Việc hiểu các từ trong văn bản sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hiểu của bạn. Phải mất thời gian và nỗ lực để xây dựng vốn từ vựng.
Mỗi ngành đều có ngôn ngữ riêng và thậm chí cả biệt ngữ. Hãy chắc chắn rằng bạn quen thuộc với các thuật ngữ phổ biến được sử dụng trong ngành hoặc công ty mà bạn làm việc.
Đọc lướt trước
Đọc lướt hữu ích hơn đối với các văn bản dài hơn hoặc phức tạp hơn. Dù vậy, bạn vẫn có thể duyệt email và ghi nhớ để thu thập thông tin quan trọng một cách nhanh chóng. Hãy nhớ đọc lướt văn bản để thu thập thông tin quan trọng trước khi đọc kỹ hơn.
Bằng cách duyệt qua trước, bạn có thể thu thập những điểm chính trước khi đào sâu. Điều này có thể giúp bạn tập trung rõ ràng hơn vào thông tin bạn cần.
Đặt ra các câu hỏi
Bạn nên đặt câu hỏi về văn bản trước, trong và sau khi đọc. Điều này có thể giúp bạn xác định những điểm chính và tìm ra ý nghĩa sâu sắc hơn.
Việc đặt câu hỏi có thể giúp bạn chú ý hơn đến văn bản khi tìm kiếm câu trả lời. Câu hỏi của bạn càng cụ thể thì sự hiểu biết của bạn sẽ càng tốt hơn.
Sử dụng manh mối ngữ cảnh
Nếu bạn không thể hiểu chính xác ý nghĩa của một từ, câu hoặc cụm từ, hãy sử dụng manh mối trong văn bản xung quanh để giúp bạn hiểu rõ hơn. Sử dụng manh mối ngữ cảnh có thể giúp bạn xây dựng vốn từ vựng của mình, điều mà chúng ta đã biết là một phần quan trọng của khả năng đọc hiểu.
Tóm tắt
Bạn có thể thực hành với toàn văn hoặc sau khi đọc xong. Bằng cách trình bày lại các ý chính bằng ngôn ngữ của bạn, bạn sẽ tìm thấy văn bản bằng ngôn ngữ đó có ý nghĩa nhất đối với bạn.
Điều này không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về thông điệp được truyền đạt mà còn truyền đạt nó tốt hơn. Khi giải thích văn bản cho đồng nghiệp hoặc khách hàng, bạn cần đảm bảo rằng bạn hiểu ý mình.
Kết nối/Connect
Kết nối kiến thức, kinh nghiệm và cảm xúc của bạn với nội dung văn bản để tạo sự tương tác và đồng cảm với nội dung đó.
Dự đoán
Sử dụng các gợi ý trong văn bản để đưa ra suy luận, dự đoán về sự việc sắp xảy ra hoặc kết quả của sự kiện.Dự đoán của bạn có thể giúp bạn theo dõi câu chuyện khi nó phát triển hoặc đặt câu hỏi để giải quyết các vấn đề trong văn bản.
Làm rõ các khái niệm
Nếu có những khái niệm, từ ngữ hoặc ý tưởng không rõ ràng trong bài đọc của bạn, hãy đặt câu hỏi để làm rõ chúng. Những câu hỏi này có thể liên quan đến những từ vựng không quen thuộc, định nghĩa không rõ ràng hoặc những ý tưởng mơ hồ trong bài viết.
Sử dụng kiến thức nền
Sử dụng kiến thức và kinh nghiệm của bạn để hiểu và đánh giá thông tin trong bài đọc. Tự đánh giá các ý, luận cứ đưa ra trong văn bản dựa trên thông tin mình có và suy nghĩ độc lập.
Suy luận
Cố gắng đọc giữa các dòng và hiểu ý nghĩa ẩn giấu sau nó. Suy luận cho phép bạn tạo kết nối và rút ra kết luận dựa trên những gì bạn đọc.
Hình dung
Nếu bạn đang giải quyết một khái niệm phức tạp hoặc gặp khó khăn trong việc hiểu nó, việc hình dung có thể sẽ khác. Tạo một hình ảnh trong đầu hoặc vẽ một công cụ đồ họa để giúp rút ra ý nghĩa từ văn bản.
Hình dung là một kỹ năng rất hữu ích có thể tác động đáng kể đến khả năng nhớ lại thông tin của bạn. Hình dung có liên quan chặt chẽ đến trí nhớ ngắn hạn và dài hạn.
Như vậy, chúng ta đã cùng tìm hiểu kỹ năng đọc hiểu là gì và vai trò quan trọng của nó trong việc học tập, phát triển sự nghiệp và tương tác xã hội. Để phát triển toàn diện, việc đầu tư vào việc cải thiện kỹ năng đọc hiểu là điều cần thiết. Mong rằng những chia sẻ của Tanca sẽ cung cấp cho bạn thêm nhiều kinh nghiệm bổ ích.
