Hiểu rõ về 5 nhóm thu nhập tại Việt Nam không chỉ giúp bạn nắm bắt được bức tranh toàn diện về cấu trúc thu nhập trung bình hiện tại. Mà còn giúp bạn nhận thức đúng về sự chênh lệch thu nhập giữa các tầng lớp xã hội. Đồng thời, từ đó, bạn sẽ thấy rõ hơn về các yếu tố tác động đến thu nhập, cũng như biết cách tận dụng cơ hội để cải thiện mức thu nhập của mình trong tương lai. Cùng Tanca theo dõi chi tiết qua bài viết sau.
Mức thu nhập trung bình của Việt Nam bao nhiêu?
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê cho biết, thu nhập bình quân của lao động làm công Việt Nam hưởng lương quý I/2023 là 7,9 triệu đồng/người, tăng 2,6% so với quý trước (tương ứng 204.000 đồng).
So với cùng kỳ năm 2022, thu nhập bình quân của lao động làm công hưởng lương quý I/2023 tăng 7,9%, tương ứng tăng 578.000 đồng.
Trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào năm 2019, mức thu nhập bình quân đầu người hàng năm liên tục tăng trưởng. Tuy nhiên, với những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch, cũng các bất ổn chính trị, kinh tế thế giới mức thu nhập đã giảm sút. Đặc biệt là trong các khu vực đô thị, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với khu vực nông thôn.
Cụ thể, thu nhập trung bình của người dân đô thị đã giảm xuống 3.6%. Ngược lại, thu nhập của người dân nông thôn không ghi nhận biến động đáng chú ý.
Hơn nữa, thống kê về cơ cấu thu nhập bình quân đầu người đã cho thấy sự chuyển dịch tiêu cực kể từ năm 2010. Tuy nhiên, dấu hiệu chuyển dịch theo hướng tích cực và phát triển hơn cũng bắt đầu xuất hiện rõ nét trong hầu hết các nhóm thu nhập.
Xem thêm: Bậc lương đại học, hệ số lương và cách tính
5 nhóm thu nhập tại Việt Nam hiện nay
Sự phân chia thành 5 nhóm thu nhập ở Việt Nam là cách thức mà chính phủ và các nhà nghiên cứu dùng để phân loại và đánh giá mức sống của người dân. Từ đó xây dựng các chính sách phù hợp.
Cụ thể, dựa trên phân loại này, chính phủ có thể xây dựng và điều chỉnh các chính sách thuế, giáo dục, y tế và xã hội khác nhau sao cho phù hợp với từng nhóm thu nhập cụ thể. Đồng thời giúp chính phủ nhắm đến việc giảm bất bình đẳng và nghèo đói, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Ví dụ, những người thuộc nhóm thu nhập thấp có thể được hỗ trợ về giáo dục, y tế và việc làm. Trong khi những người thuộc nhóm thu nhập cao có thể đóng góp nhiều hơn cho xã hội thông qua thuế.
Các nhóm thu nhập được phân loại dựa trên mức thu nhập và tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản. Bao gồm 5 nhóm cụ thể như sau:
Nhóm 1 - nhóm nghèo
Nhóm thu nhập này thường thiếu ít nhất 3 chỉ số trong quá trình tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản. Mức thu nhập hàng tháng của họ thường không vượt quá 900.000đ đối với khu vực thành thị, và 700.000đ đối với khu vực nông thôn.
Nhóm 2 - nhóm cận nghèo
Với sự thiếu hụt tối đa 3 chỉ số dịch vụ xã hội cơ bản. Những người này thường có thu nhập từ 900.000 -1.300.000đ mỗi tháng tại thành thị và 700.000-1.000.000đ tại nông thôn.
Nhóm 3 - nhóm thu nhập trung bình
Nhóm thu nhập này thường có thu nhập từ 1.300.000-1.950.000đ hàng tháng tại thành thị và 1.000.000-1.500.000đ ở nông thôn.
Nhóm 4 - nhóm có thu nhập khá
Họ thường có mức thu nhập từ 2.200.000-4.000.000đ tại thành thị và 2.000.000-3.500.000đ tại nông thôn.
Nhóm 5 - nhóm thu nhập ổn định và cao
Đây là nhóm có thu nhập cao nhất. Cả ở thành thị lẫn nông thôn, mức thu nhập bình quân đầu người của họ thường từ 5.000.000đ trở lên mỗi tháng.
Xem thêm: Cách tính lương tăng ca ngày chủ nhật
Các yếu tố chính tác động đến thu nhập là gì?
Có nhiều yếu tố tác động đến mức thu nhập của một cá nhân. Dưới đây là một số yếu tố chính:
Trình độ học vấn và kỹ năng: Một người có trình độ học vấn cao hơn thường có mức thu nhập cao hơn. Hơn nữa, những người có kỹ năng chuyên môn cao, kỹ năng mềm tốt cũng thường có thu nhập cao hơn.
Kinh nghiệm làm việc: Những người có kinh nghiệm làm việc nhiều thường được đánh giá cao hơn và có khả năng kiếm được thu nhập cao hơn.
Ngành nghề: Có những ngành nghề nhất định có mức thu nhập trung bình cao hơn so với những ngành khác.
Vị trí công việc: Vị trí công việc cũng ảnh hưởng đến mức thu nhập. Ví dụ, một người làm việc ở vị trí quản lý cấp cao thường có thu nhập cao hơn.
Vị trí địa lý: Mức thu nhập cũng có thể thay đổi tùy thuộc vào địa điểm làm việc. Thông thường, mức thu nhập ở các thành phố lớn và các khu vực phát triển nhanh cao hơn so với các khu vực nông thôn hoặc ít phát triển như miền núi.
Giới tính: Dù không công bằng nhưng sự khác biệt về giới tính vẫn còn là một yếu tố tác động đến thu nhập ở nhiều nơi trên thế giới.
Chính sách của chính phủ: Các chính sách thuế, tiền lương tối thiểu, quy định về làm thêm giờ và các chính sách khác của chính phủ cũng có thể tác động đến mức thu nhập của một người.
Xem thêm: Lương truy lĩnh là gì?
Ý nghĩa của việc phân chia các nhóm thu nhập
Khía cạnh tích cực
Hiểu rõ cấu trúc thu nhập: Việc phân chia theo nhóm thu nhập giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cấu trúc thu nhập của người dân, đặc biệt là thu nhập bình quân của từng nhóm.
Chính sách phù hợp: Phân chia thu nhập giúp chính phủ xây dựng chính sách và biện pháp hỗ trợ phù hợp với từng nhóm. Ví dụ, các chính sách giảm nghèo và hỗ trợ xã hội có thể được định hình dựa trên nhóm thu nhập thấp.
Theo dõi và đánh giá sự thay đổi trong thu nhập: Những thay đổi trong phân chia nhóm thu nhập có thể phản ánh sự thay đổi trong kinh tế và xã hội. Điều này giúp chính phủ và các nhà nghiên cứu theo dõi và đánh giá hiệu quả của các chính sách và biện pháp can thiệp.
Khía cạnh tiêu cực
Bất bình đẳng thu nhập: Phân chia theo nhóm thu nhập có thể làm nổi bật sự bất bình đẳng về thu nhập giữa các nhóm khác nhau. Sự chênh lệch này có thể gây ra mất cân đối trong quyền lợi và cơ hội.
Tạo sự phân biệt xã hội: Việc phân chia thu nhập có thể tạo ra sự phân biệt xã hội, khi mà mọi người đánh giá nhau dựa trên nhóm thu nhập mà họ thuộc về.
Không phản ánh chính xác thực trạng thu nhập: Cấu trúc nhóm thu nhập có thể không phản ánh chính xác thực trạng thu nhập của từng cá nhân hoặc gia đình. Thu nhập có thể biến động theo thời gian và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau ngoài những yếu tố đã được xem xét khi phân chia nhóm thu nhập.
Xem thêm: Cách viết email deal lương hiệu quả
Đề xuất cách giải quyết sự chênh lệch thu nhập
Tình trạng chênh lệch thu nhập là một vấn đề xã hội phức tạp, có thể được giải quyết thông qua một loạt các biện pháp kết hợp:
Cải thiện giáo dục và đào tạo: cung cấp giáo dục chất lượng và cơ hội đào tạo cho mọi người. Đặc biệt là những người thuộc nhóm thu nhập thấp, có thể giúp giảm bớt chênh lệch thu nhập.
Chính sách thuế tiến bộ: Chính sách thuế tiến bộ, trong đó người có thu nhập cao phải đóng thuế với tỷ lệ cao hơn, có thể giúp phân chia lại thu nhập và giảm bớt sự chênh lệch.
Hỗ trợ thu nhập tối thiểu: Đặt mức thu nhập tối thiểu hợp lý có thể giúp bảo vệ những người lao động thu nhập thấp, đồng thời giảm chênh lệch thu nhập.
Tạo cơ hội việc làm: Tạo thêm việc làm và cơ hội tiếp cận thị trường lao động cũng như các doanh nghiệp tiềm năng cho những người thu nhập thấp sẽ giúp cải thiện tình hình.
Cải thiện chính sách phúc lợi xã hội: Các chương trình phúc lợi xã hội, như bảo hiểm thất nghiệp, trợ cấp giáo dục, và chăm sóc sức khỏe miễn phí hoặc giảm giá, có thể giúp giảm bớt gánh nặng về chi phí cho những người có thu nhập thấp.
Thúc đẩy lương bình đẳng giới: Đảm bảo bình đẳng giới trong việc trả lương. Đặc biệt là ở những nơi mà phụ nữ thường nhận mức lương thấp hơn so với nam giới, cũng có thể giúp giảm chênh lệch thu nhập.
Tóm lại, việc nắm bắt và hiểu rõ về 5 nhóm thu nhập tại Việt Nam và các yếu tố ảnh hưởng đến nó sẽ giúp bạn xây dựng được lộ trình phát triển tài chính cá nhân hiệu quả hơn. Hãy tiếp tục cập nhật thông tin và hành động để tạo ra sự thay đổi tích cực cho cuộc sống của mình cũng như cộng đồng. Cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm và theo dõi bài viết của Tanca.
