Dạo gần đây, mô hình chữ T đang là xu hướng nổi bật trong thị trường đào tạo nhân sự nhằm thúc đẩy khả năng cạnh tranh của tổ chức đó. Vậy thì mô hình chữ T là gì? Làm cách nào để tận dụng được mô hình chữ T vào hệ thống nhân sự? Cùng Tanca xem ngay bài viết dưới đây ngay!
Khái niệm về mô hình chữ T (T-Shaped Skills)
Mô hình "chữ T" là một phương thức tuyển dụng, đào tạo nhân sự và tìm kiếm đối tác làm việc rất lý tưởng. Nhân viên theo mô hình "chữ T" là những người có sự chuyên môn vững vàng trong một lĩnh vực cụ thể, đồng thời có khả năng kết nối linh hoạt giữa các lĩnh vực khác nhau.
Trong mô hình nhân sự "chữ T", thanh dọc thường tượng trưng cho sự sâu rộng của kiến thức và kinh nghiệm của cá nhân, xem như một chuyên gia trong lĩnh vực đó. Trong khi đó, thanh ngang đại diện cho sự đa dạng và khả năng làm việc hiệu quả trong nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau.
Vậy bản chất của mô hình chữ T thực sự là gì? Nó là sự kết hợp linh hoạt và đa dạng về kỹ năng và kiến thức của một cá nhân cụ thể trong môi trường làm việc. Những nhân viên theo mô hình này, với sự đa dạng kỹ năng, có thể dễ dàng thích ứng và chuyển đổi giữa các vị trí công việc khác nhau. Họ là tài nguyên quý giá đối với mọi doanh nghiệp, đặc biệt khi có khả năng kết hợp giữa sự học hỏi và chuyên môn để giao tiếp, giải quyết vấn đề và thực hiện công việc.
Mặc dù "Mô hình dạng chữ T" đã được phát hiện hơn 30 năm trước, nhưng gần đây nó mới trở nên phổ biến và phát triển chuyên nghiệp hơn, vì nó cung cấp một cách "hiển thị" hấp dẫn về sự kết hợp độc đáo về mức độ sâu rộng của kỹ năng có thể dẫn đến thành công trong nơi làm việc hiện nay.
Có nhiều công ty vẫn sử dụng một mô hình kỹ năng dạng chữ T trong một số trường hợp để hướng dẫn, quản lý những nhân sự tiềm năng (Theo một khảo sát mới đáng chú ý được công bố bởi CompTIA có tên "Xu hướng Lao động và Học tập" sử dụng dữ liệu từ 450 chuyên gia quản lý nhân sự và phát triển nhân lực ở Mỹ và 200 ở Anh trải qua các lĩnh vực ngành công nghiệp và kích thước công ty khác nhau được tiến hành vào trong thời điểm tháng 2 năm 2023).
Xem thêm:
Những nhóm yếu tố kỹ năng cho mô hình chữ T
Personal skills - Kỹ năng cá nhân
Tanca cho rằng, trong mô hình "chữ T", kỹ năng cá nhân là yếu tố quan trọng nhất mà mọi người nên tập trung phát triển. Đa phần các kỹ năng trong phạm vi này đều có tính ứng dụng cao, cần thiết cho nhiều lĩnh vực và công việc khác nhau. Do đó, sinh viên mới ra trường hoặc những người chưa rõ ràng về con đường sự nghiệp của mình hay những người đã có công việc rồi thì việc xây dựng các kỹ năng cá nhân này vẫn là một yêu cầu vô cùng quan trọng.
- Kỹ năng mềm: Dù bạn có bao nhiêu kiến thức chuyên môn hay trình độ học vấn cao đến đâu, nếu thiếu các kỹ năng mềm cần thiết, khả năng phát triển sự nghiệp của bạn sẽ gặp nhiều khó khăn. Ví dụ, trong một buổi phỏng vấn với nhà tuyển dụng, nếu bạn không thể thể hiện được các kỹ năng mềm như viết CV, trả lời câu hỏi, hoặc làm bài kiểm tra trực tuyến, khả năng được tuyển dụng của bạn có thể giảm đi đến 70%.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Kỹ năng này đóng vai trò thật sự quan trọng trong việc xử lý các tình huống phát sinh mỗi ngày. Trước khi đưa ra một quyết định nào đó, chúng ta cần phải đánh giá và phân tích với các góc độ khác nhau để có được những phương án xử lý tối ưu nhất.
- Kỹ năng tin học văn phòng: Các kỹ năng này bao gồm việc sử dụng các công cụ như PowerPoint, Excel, Word... không cần phải cao siêu, nhưng nên nắm vững cách sử dụng các tính năng cơ bản của chúng.
- Kỹ năng giao tiếp: Khả năng truyền đạt thông điệp và ý tưởng một cách rõ ràng là rất quan trọng. Một trong những cách để cải thiện kỹ năng này là luyện tập giao tiếp theo nguyên tắc Kim tự tháp (Pyramid Principle). Phương pháp giao tiếp này sẽ giúp bạn gây ấn tượng với người nghe hơn rất nhiều, đặc biệt hữu ích trong các cuộc phỏng vấn và khi đi làm sau này.
Functional skills - Kỹ năng chuyên môn
Đây là một tập hợp kỹ năng đòi hỏi sự phát triển cả về chiều rộng (breadth) và chiều sâu (depth). Nếu bạn chưa quyết định được lĩnh vực nào để theo đuổi chiều sâu, hãy tập trung xây dựng kiến thức theo chiều rộng, với mức độ sâu phù hợp cho từng lĩnh vực.
Quan trọng là bạn cần nắm vững các kiến thức cơ bản trong lĩnh vực đó. Ví dụ, nếu bạn quan tâm đến tài chính doanh nghiệp, hãy hiểu về vai trò của tài chính, các loại báo cáo tài chính, phương pháp gọi vốn, định giá doanh nghiệp,... Bạn có thể chọn đọc một cuốn sách "for dummies" hoặc một cuốn sách giáo trình về lĩnh vực bạn quan tâm. Ưu tiên chọn cuốn sách có thể cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về lĩnh vực bạn muốn khám phá.
Nếu bạn đã xác định theo đuổi một lĩnh vực cụ thể để nghiên cứu sâu, đừng ngần ngại tiếp tục tích lũy kiến thức trong lĩnh vực đó. Tuy nhiên, hãy dành thời gian để tìm hiểu thêm về các lĩnh vực liên quan để mở rộng kiến thức cơ bản của bạn.
Đối với kỹ năng chuyên môn, bạn có thể học từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm các khóa học trực tuyến hoặc khóa học ngoại khóa. Có thể là các khóa học miễn phí hoặc có phí, hoặc thậm chí từ các nền tảng xã hội khác.
Industry specific knowledge - Kiến thức về ngành
Thông thường, kiến thức về ngành là điều mà nhiều ứng viên thường bỏ qua nhất khi xin vào các vị trí công việc. Một phần là do hồ sơ của họ thường được gửi đến nhiều công ty ở các lĩnh vực khác nhau, làm cho việc tìm hiểu về nhiều ngành trở nên khó khăn và họ không biết cần phải tìm hiểu về ngành đó như thế nào là đủ. Để giúp giảm bớt sự hoang mang về vấn đề này, các bạn nên tập trung nắm vững ba yếu tố sau cho bản thân:
- Các xu hướng chính trong ngành (Industry trends): Hiểu rõ về những xu hướng mới và tiềm năng phát triển của ngành để có cái nhìn tổng quan về hướng đi của ngành đó.
- Các bên liên quan trong ngành (Industry key stakeholders): Biết được những người quan trọng và ảnh hưởng đến ngành, từ đó có thể xây dựng mối quan hệ và hiểu rõ hơn về quy trình và quan hệ trong ngành.
- Các mô hình kinh doanh phổ biến trong ngành (Business models): Bao gồm các kênh bán hàng, mô hình phân phối sản phẩm, tập khách hàng... Hiểu rõ về cách mà các doanh nghiệp hoạt động trong ngành sẽ giúp bạn có cái nhìn sâu hơn về cơ cấu và cách thức hoạt động của ngành.
Một số nguồn thông tin về ngành có thể tìm kiếm miễn phí bao gồm:
- Báo cáo chiến lược cho cổ đông từ các công ty lớn trong ngành.
- Các case study được viết kỹ lưỡng trong ngành, đặc biệt là ở các cuộc thi do các công ty trong ngành tài trợ.
- Báo cáo từ các công ty tư vấn như McKinsey, Deloitte, BCG,...
- Báo cáo từ các công ty nghiên cứu thị trường như Kantar, Nielsen,...
Doanh nghiệp đạt được gì khi tuyển dụng nhân sự có T-Shaped Skills
Sử dụng nhân viên theo mô hình "chữ T" mang lại nhiều lợi ích cho một công ty. Với kỹ năng chính và khả năng nhanh chóng học hỏi, nhân viên theo mô hình "chữ T" xuất sắc trong các nhiệm vụ chính của họ nhưng họ cũng có thể thực hiện các nhiệm vụ khác một cách hiệu quả. Điều này đóng góp vào sự phát triển của doanh nghiệp như một tổng thể. Cụ thể, họ mang lại các lợi ích sau:
Kỹ năng giao tiếp và hợp tác tốt hơn
Các cá nhân theo mô hình "chữ T" có khả năng giao tiếp với những người khác và hiểu được nhu cầu của họ một cách toàn diện. Vì khả năng thảo luận về các vấn đề trên toàn công ty, họ hiểu cách làm việc của những người khác và lý do về việc thực hiện các công việc theo một cách nhất định.
Tính linh hoạt
Mặc dù nhân viên theo mô hình "chữ T" có thể có một chuyên môn chính, hoặc một lĩnh vực chính của công việc, họ vẫn có thể tận dụng kỹ năng của mình cho các lĩnh vực khác cần sự trợ giúp của họ. Họ linh hoạt đủ để tiếp nhận nhiệm vụ mới và giúp đỡ các thành viên khác trong nhóm của họ để đảm bảo rằng mục tiêu và mục đích chung được đạt được.
Kỹ năng cứng và kỹ năng mềm
Ngoài các kỹ năng cứng như kỹ thuật thiết kế hoặc lập trình, nhân viên theo mô hình "chữ T" cũng sở hữu các kỹ năng mềm như mạng lưới quan hệ và tư duy phê phán, khiến cho họ trở thành một "đối tượng nhiều kỹ năng" hoàn chỉnh.
Các tổ chức cần làm gì để nhân sự phát triển theo mô hình chữ T
Với nhiều lợi ích đáng kể, nhân viên theo mô hình "chữ T" được coi là chìa khóa, yếu tố quan trọng cho thành công của nhiều doanh nghiệp. Vì vậy, các nhà quản lý cần tìm cách phát triển nhân sự theo mô hình này và tận dụng những giá trị mà nhân viên mang lại. Dưới đây là một số gợi ý có thể hỗ trợ cho doanh nghiệp:
Ủy quyền cho nhân viên
Ứng dụng chiến lược này giúp nhân viên phát huy tối đa khả năng của mình, đồng thời giảm bớt gánh nặng công việc cho các quản lý. Nhân sự theo mô hình "chữ T", khi được ủy quyền, có thể ra quyết định và xử lý công việc một cách hiệu quả.
Việc trao quyền cũng là cơ hội để nhân viên thử sức, thể hiện năng lực của mình. Cá nhân cũng có cơ hội học hỏi thêm kỹ năng và kinh nghiệm mới trong công việc.
Đào tạo chuyên môn
Hoạt động đào tạo hiệu quả tăng cường năng lực cho nhân sự. Doanh nghiệp có thể tổ chức các buổi đào tạo chuyên môn định kỳ, tài trợ chi phí cho nhân viên tham gia các khóa học hoặc mời chuyên gia đến giảng dạy,... Những biện pháp này sẽ giúp nhân viên của bạn trở nên xuất sắc hơn, biến họ thành những tài sản "chữ T" có giá trị hơn cho doanh nghiệp của bạn.
Phát triển đội ngũ T-shaped
Quá trình hợp tác và trao đổi giữa các thành viên trong nhóm hoặc giữa các phòng ban trong doanh nghiệp có thể cải thiện hiệu suất làm việc của cả tổ chức. Trước đây, mô hình chữ T thường chỉ áp dụng cho từng cá nhân cụ thể. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp chú trọng vào việc phát triển đội ngũ T-shaped, sẽ mang lại hiệu quả không nhỏ.
Khi mỗi thành viên trong nhóm đều hướng đến mục tiêu chung, sự đa dạng về ý tưởng cùng với kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn của từng người sẽ dẫn đến những kết quả vượt xa mong đợi, giúp doanh nghiệp phát triển và tăng trưởng bền vững hơn.
Đội ngũ T-shaped có thể mang lại nhiều giá trị lớn cho doanh nghiệp bằng cách:
- Xây dựng cách thức làm việc và hợp tác hiệu quả.
- Tăng cường sự hòa nhập giữa các phòng ban, đặc biệt là trong giai đoạn tăng trưởng của doanh nghiệp.
- Kết hợp kỹ năng và kiến thức chuyên môn từ các phòng ban khác nhau để thúc đẩy sự đa dạng trong nhân sự và cải thiện hiệu suất làm việc.
- Sự kết hợp của kỹ năng và trí tuệ từ các cá nhân khác nhau giúp các phòng ban làm việc một cách mạch lạc và tạo ra những ý tưởng sáng tạo, nâng cao hiệu suất làm việc.
Trên đây là tất cả những thông tin cơ bản về mô hình chữ T mà Tanca mang đến cho bạn, hy vọng bài viết này đã có thể cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về chủ đề này. Việc đào tạo và tận dụng nhân sự theo mô hình chữ T sẽ giúp cho doanh nghiệp cải thiện rất nhiều hiệu suất. Đừng quên theo dõi Tanca để đón chờ nhiều bài viết cập nhật kiến thức khác nhé!
